Engelli raporuna itiraz, vatandaşların sağlık kurullarınca verilen engellilik oranına veya kararına karşı yeniden değerlendirme talep etme hakkıdır. Türkiye’de engelli bireylerin sosyal haklardan, vergi indirimlerinden, istihdam avantajlarından ve sosyal yardımlardan yararlanabilmesi için alınan bu rapor, hayati öneme sahip bir belgedir. Ancak her zaman adil ve doğru bir değerlendirme yapılmadığı düşünülürse, itiraz süreci devreye girer.
- Engelli Raporu Nedir?
- Engelli Raporuna Neden İtiraz Edilir?
- Engelli Raporuna İtiraz Etmenin Hukuki Dayanağı
- Engelli Raporuna İtiraz Süreci Adım Adım
- İtiraz Dilekçesi Nasıl Yazılır?
- İtiraz Nereye Yapılır?
- İtiraz Süresi Ne Kadardır?
- İtiraz Değerlendirme Süreci
- Yeni Hastanede Yapılan Değerlendirme
- Yüksek Sağlık Kurulu İncelemesi
- İtiraz Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Engelli Raporuna İtirazda Gerekli Belgeler
- İtiraz Sonucunda Ne Olur?
- İtiraz Sürecinde Hukuki Destek Almak
- Engelli Raporunda Yüzde Kaç Fark Kabul Edilir?
- Yargı Yolu ile Başvuru Mümkün mü?
- Engelli Raporu Yenileme mi, İtiraz mı?
- İtiraz Sonrası Hakların Yeniden Tanımlanması
- 2025 Güncel Yönetmelik Değişiklikleri
- Raporun Geçerlilik Süresi
- Engelli Raporuna İtiraz Sürecinin Özeti
- Sıkça Sorulan Sorular
Bu kapsamlı rehberde, 2025 yılı itibarıyla engelli sağlık kurulu raporuna itiraz etme süreci, gerekli belgeler, süreler, yetkili kurumlar, yasal dayanaklar ve sonuçların değerlendirilmesi ayrıntılı biçimde ele alınacaktır.
Engelli Raporu Nedir?
Engelli raporu, bireyin sağlık durumuna bağlı olarak çalışma gücünü, sosyal yaşama katılımını ve günlük aktivitelerini etkileyen engel oranını gösteren resmi belgedir. Türkiye’de bu raporlar yalnızca Sağlık Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş tam teşekküllü hastaneler tarafından düzenlenebilir.
Raporun temel amacı, engelli bireyin hangi sosyal haklardan yararlanabileceğini belirlemektir. Bu haklar; vergi indirimi, emeklilik kolaylıkları, ücretsiz ulaşım, özel eğitim hizmetleri ve sosyal yardım destekleri gibi geniş bir alanı kapsar.
Engelli Raporuna Neden İtiraz Edilir?
Bir kişi, verilen engel oranını düşük bulduğunda veya engelli sayılmadığı yönünde karar çıktığında itiraz hakkını kullanabilir.
İtiraz nedenleri genellikle şu başlıklar altında toplanır:
| No | İtiraz Nedeni | Açıklama |
|---|---|---|
| 1 | Oran Düşüklüğü | Rapor oranının beklenenden düşük verilmesi |
| 2 | Yanlış Tanı | Hastalık veya engel durumunun eksik değerlendirilmesi |
| 3 | Ölçüm Hatası | Tetkiklerin eksik veya hatalı yapılması |
| 4 | Yeni Bulgular | Rapor sonrasında ortaya çıkan yeni sağlık durumu |
| 5 | Yönetmelik Hatası | Engellilik Yönetmeliği’nin yanlış uygulanması |
Bu nedenlerden biri veya birkaçı varsa, kişi itiraz hakkını kullanabilir.
Engelli Raporuna İtiraz Etmenin Hukuki Dayanağı
Engelli raporlarına itiraz hakkı, “Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Hakkında Yönetmelik” ile güvence altına alınmıştır.
Yönetmelik uyarınca her birey, rapor sonucuna karşı 30 gün içinde itirazda bulunabilir.
İtiraz sürecinde başvuru;
İl Sağlık Müdürlüğü’ne,
Gerekli belgelerle birlikte,
Yazılı dilekçe yoluyla yapılır.
İlgili yönetmelik, sağlık kurulunun kararının “objektif kriterlere göre yeniden değerlendirilmesi” gerektiğini belirtir.
Engelli Raporuna İtiraz Süreci Adım Adım
Engelli raporuna itiraz etme süreci, dikkatle takip edilmesi gereken birkaç aşamadan oluşur. Aşağıda bu süreci adım adım açıklayan tablo yer almaktadır:
| Aşama | İşlem | Açıklama |
|---|---|---|
| 1 | Dilekçe Hazırlama | İtiraz gerekçesi açık ve anlaşılır şekilde yazılmalıdır. |
| 2 | Başvuru Teslimi | İl Sağlık Müdürlüğü’ne şahsen veya posta ile yapılır. |
| 3 | Dosya İncelemesi | Müdürlüğe ulaşan başvuru evrakı incelenir. |
| 4 | Yeni Hastaneye Sevk | İlgili müdürlük başvuruyu farklı bir hastaneye yönlendirir. |
| 5 | Yeni Kurul Değerlendirmesi | Farklı uzman hekimler yeniden oran belirlemesi yapar. |
| 6 | Nihai Karar | İkinci rapor kesinlik kazanır veya Yüksek Sağlık Kurulu’na gönderilir. |
İtiraz Dilekçesi Nasıl Yazılır?
İtiraz dilekçesi, sürecin en kritik belgelerinden biridir. Dilekçede yer alması gereken bilgiler şöyledir:
Başvuru sahibinin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası
Raporun alındığı hastane ve tarih bilgisi
İtiraz edilen oran veya karar kısmı
İtirazın gerekçesi (örneğin tanı hatası, oran düşüklüğü vb.)
Talep: “Raporun yeniden değerlendirilmesi”
Dilekçe Örneği (2025 Güncel Format)
| Bilgi Alanı | İçerik |
|---|---|
| Ad Soyad | Mehmet Yılmaz |
| T.C. Kimlik No | 12345678901 |
| Raporun Alındığı Hastane | Ankara Eğitim ve Araştırma Hastanesi |
| Rapor Tarihi | 15.03.2025 |
| İtiraz Nedeni | Rapor oranımın düşük verilmesi, tanı eksikliği |
| Talep | Raporumun yeniden değerlendirilmesini arz ederim. |
| İmza | Mehmet Yılmaz |
İtiraz Nereye Yapılır?
Engelli raporuna itiraz, raporu düzenleyen hastaneye değil, ilgili ilin İl Sağlık Müdürlüğü’ne yapılır. Bu kurum başvuruyu aldıktan sonra, kişiyi farklı bir hastaneye sevk eder.
Bazı durumlarda İl Sağlık Müdürlüğü, kişinin durumuna göre Yüksek Sağlık Kurulu incelemesini de uygun görebilir.
İtiraz Süresi Ne Kadardır?
İtiraz hakkı, raporun kişiye tebliğ edildiği tarihten itibaren 30 gündür. Bu süre içinde dilekçe verilmezse, rapor kesinleşmiş sayılır.
Örnek Zaman Çizelgesi
| Olay | Tarih | Açıklama |
|---|---|---|
| Rapor Teslimi | 1 Nisan 2025 | Rapor vatandaşa verildi |
| Son İtiraz Tarihi | 1 Mayıs 2025 | 30 gün içinde itiraz süresi doluyor |
| İl Sağlık Müdürlüğü İncelemesi | 10 Mayıs 2025 | Başvuru değerlendirildi |
| Yeni Rapor Süreci | 25 Mayıs 2025 | Yeni hastane sevki yapıldı |
İtiraz Değerlendirme Süreci
Başvuru yapıldıktan sonra İl Sağlık Müdürlüğü;
Raporun düzenlendiği hastanenin bilgilerini,
Tüm tetkik ve muayene sonuçlarını,
İtiraz dilekçesini inceleyerek kişiyi farklı bir hastaneye yönlendirir.
Bu yeni hastanede oluşturulan sağlık kurulu, önceki raporla karşılaştırmalı bir değerlendirme yapar.
Karar Aşamaları
| Durum | Sonuç |
|---|---|
| İkinci rapor ilkine uygunsa | İlk rapor geçerli olur. |
| İkinci rapor farklıysa | Dosya Yüksek Sağlık Kurulu’na gönderilir. |
| Yüksek Kurul kararı | Kesindir, tekrar itiraz edilemez. |
Yeni Hastanede Yapılan Değerlendirme
Yeni sağlık kurulunda; farklı uzman hekimler, önceki rapora ait tüm belgeleri inceler.
Yapılan muayenelerde:
Yeni tetkikler istenir,
Fiziksel ve psikolojik değerlendirmeler tekrar yapılır,
Engellilik oranı yeniden hesaplanır.
Bu rapor “ikinci değerlendirme raporu” olarak kayda geçer.
Yüksek Sağlık Kurulu İncelemesi
İkinci raporla ilk rapor arasında çelişki varsa dosya, Yüksek Sağlık Kurulu’na (YSK) gönderilir.
YSK, Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatı bünyesinde faaliyet gösterir ve son kararı verir.
Kurulun Yetkileri
Tüm raporları karşılaştırarak nihai kararı belirler.
Gerektiğinde uzman görüşü alır.
Nihai karar “kesin” nitelik taşır.
YSK kararı sonrası vatandaşın yeniden itiraz hakkı bulunmaz. Ancak idari yargı yolu açıktır.
İtiraz Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Engelli raporuna itiraz sürecinde yapılan hatalar, başvurunun reddine yol açabilir. Aşağıdaki tablo, en sık yapılan hataları göstermektedir:
| Hata | Açıklama |
|---|---|
| Süreyi geçirme | 30 günlük yasal sürenin aşılması |
| Eksik belge sunma | Rapor veya kimlik fotokopisinin eksik olması |
| Yanlış kuruma başvuru | Hastaneye doğrudan itiraz edilmesi |
| Gerekçesiz dilekçe | İtiraz nedeninin açıkça belirtilmemesi |
Engelli Raporuna İtirazda Gerekli Belgeler
Başvuru yapılırken şu belgelerin eksiksiz sunulması gerekir:
İtiraz dilekçesi
Mevcut engelli raporu fotokopisi
T.C. kimlik kartı fotokopisi
Adres ve iletişim bilgileri
Gerekliyse vekaletname veya temsil yetki belgesi
Belgelerin eksik olması, başvurunun değerlendirmeye alınmamasına neden olur.
İtiraz Sonucunda Ne Olur?
Yeni kurulun kararı doğrultusunda;
Engel oranı artırılabilir, azaltılabilir veya aynı kalabilir.
Yeni oran doğrultusunda kişi; vergi indirimi, emeklilik, engelli kimlik kartı veya sosyal yardım haklarında yeniden işlem yaptırabilir.
Olası Sonuç Tablosu
| Sonuç | Etki |
|---|---|
| Oran artarsa | Ek haklardan yararlanma genişler |
| Oran azalırsa | Bazı haklar kaybedilebilir |
| Oran değişmezse | Mevcut durum korunur |
İtiraz Sürecinde Hukuki Destek Almak
Engelli raporlarına itiraz süreci teknik ve tıbbi yönleriyle karmaşık olabilir. Bu nedenle özellikle;
adil oran verilmediğini düşünen,
rapor oranı düşürülen,
engel türü hatalı yazılan kişilerin avukat veya hasta hakları birimlerinden destek alması önerilir.
Engelli Raporunda Yüzde Kaç Fark Kabul Edilir?
Yeni raporla eski rapor arasındaki fark %10 ve üzeri olduğunda, dosya genellikle Yüksek Sağlık Kurulu’na sevk edilir.
Bu durumda, iki raporun ortalaması alınmaz; YSK kararı bağlayıcıdır.
Yargı Yolu ile Başvuru Mümkün mü?
Evet. Yüksek Sağlık Kurulu kararına karşı idari dava açma hakkı bulunmaktadır. Vatandaş, kararın tebliğinden itibaren 30 gün içinde idare mahkemesine başvurabilir.
Ancak mahkeme, yalnızca usul yönünden inceleme yapar; sağlık oranını yeniden belirlemez.
Engelli Raporu Yenileme mi, İtiraz mı?
Bazı kişiler doğrudan yeni rapor almak yerine itiraz etmeyi tercih eder. İki işlem arasındaki fark aşağıdaki gibidir:
| Kriter | İtiraz | Yenileme |
|---|---|---|
| Amaç | Mevcut raporu sorgulama | Yeni durum değerlendirmesi |
| Kurum | İl Sağlık Müdürlüğü | Yetkili hastane |
| Süre | 30 gün içinde | Her zaman yapılabilir |
| Rapor geçerliliği | Nihai karar bağlayıcıdır | Yeni rapor alınır |
İtiraz Sonrası Hakların Yeniden Tanımlanması
İtiraz süreci sonunda engellilik oranı değişirse;
Gelir Vergisi indirimi,
Erken emeklilik,
Eğitim desteği,
Araç alımında ÖTV muafiyeti gibi haklar yeniden hesaplanır.
Bu nedenle engelli bireylerin itiraz sonrası yeni oranlarını mutlaka SGK ve vergi dairesi nezdinde güncellemeleri gerekir.
2025 Güncel Yönetmelik Değişiklikleri
2025 yılı itibarıyla yürürlükte olan Erişkinler İçin Engellilik Değerlendirmesi Yönetmeliği, bazı yenilikler getirmiştir:
Dijital rapor sistemi devreye alınmıştır.
E-Devlet üzerinden rapor görüntüleme mümkün hale gelmiştir.
İtiraz sonuçları da elektronik ortamda takip edilebilmektedir.
Bu sayede başvuru süreci daha şeffaf ve hızlı hale gelmiştir.
Raporun Geçerlilik Süresi
Engelli raporları süreli veya süresiz olarak verilir.
Süreli raporlar, belirli bir tarihte yenilenmek zorundadır.
Süresiz raporlar, yalnızca itiraz edilirse yeniden değerlendirilir.
İtiraz edilen bir raporun geçerliliği, yeni karar verilene kadar askıya alınmaz, haklar kullanılmaya devam eder.
Engelli Raporuna İtiraz Sürecinin Özeti
| Aşama | Süre | Kurum | Sonuç |
|---|---|---|---|
| 1. Başvuru | 30 gün | İl Sağlık Müdürlüğü | Dosya incelemesi |
| 2. Yeni Rapor | 15-30 gün | Farklı Hastane | İkinci kurul kararı |
| 3. Yüksek Kurul | 1-2 ay | Sağlık Bakanlığı | Nihai karar |
| 4. Yargı | 30 gün | İdare Mahkemesi | Usul incelemesi |
Sıkça Sorulan Sorular
1. Engelli raporuna itiraz süresi ne kadardır?
Raporun tesliminden itibaren 30 gün içinde İl Sağlık Müdürlüğü’ne itiraz edilmelidir.
2. İtiraz için hangi belgeler gerekir?
Dilekçe, mevcut rapor fotokopisi, kimlik belgesi ve iletişim bilgileri yeterlidir.
3. İtiraz sonucu oran artarsa ne olur?
Yeni oran geçerli olur, haklar bu orana göre yeniden tanımlanır.
4. Yüksek Sağlık Kurulu kararına itiraz edilebilir mi?
Kurul kararı kesindir, ancak idare mahkemesinde dava açılabilir.
5. E-Devlet üzerinden itiraz yapılabilir mi?
Hayır, başvuru yalnızca İl Sağlık Müdürlüğü’ne yazılı olarak yapılabilir.

