Engelli sağlık kurulu raporu nedir, nasıl alınır? sorusu, sosyal haklardan yararlanmak isteyen, istihdam fırsatlarını değerlendiren veya eğitim/ulaşım gibi alanlarda ayrıcalık talep eden vatandaşlar için oldukça önemli bir konudur. Türkiye’de engelli bireylerin haklarını güvence altına almak için Engelli Sağlık Kurulu Raporu düzenlenmektedir. Bu rapor, kişinin engel oranını ve yaşamını etkileyen sağlık durumunu resmi şekilde belgeleyen en kritik evraktır.
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu Nedir?
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu Nasıl Alınır?
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu İçin Gerekli Belgeler
- Hangi Hastaneler Engelli Sağlık Kurulu Raporu Verir?
- Engel Oranı Nasıl Hesaplanır?
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu Kimlere Verilir?
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu ile Sağlanan Haklar
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu Yenileme
- Engelli Sağlık Kurulu Raporuna İtiraz
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu Hakkında Yanlış Bilinenler
- Örnek Senaryolar
- Rapor Oranı ve Sağlanan Haklar
- Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Bu yazıda, engelli sağlık kurulu raporu nedir, hangi hastaneler verir, başvuru süreci nasıldır, hangi belgeler gerekir, engel oranı nasıl hesaplanır, rapor hangi hakları sağlar ve sıkça sorulan sorular gibi tüm detaylara ulaşacaksınız.
Engelli Sağlık Kurulu Raporu Nedir?
- Engelli Sağlık Kurulu Raporu, yetkili hastanelerde görevli doktorların oluşturduğu kurul tarafından verilen, kişinin engellilik durumunu ve oranını gösteren resmi belgedir.
- Rapor, yüzdelik oran üzerinden düzenlenir (örneğin %40, %60 gibi).
Hukuki Dayanak
- 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun
- Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yönetmelikleri
- Sağlık Bakanlığı mevzuatları
Engelli Sağlık Kurulu Raporu Nasıl Alınır?
1- Yetkili hastaneye başvuru
Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen tam teşekküllü devlet hastanelerine gidilir.
2- Gerekli belgelerin teslimi
Kimlik, dilekçe, varsa tıbbi belgeler sunulur.
3- Poliklinik muayeneleri
Kişi, ilgili branş doktorlarına yönlendirilir.
4- Kurul değerlendirmesi
Tüm muayene sonuçları sağlık kuruluna iletilir.
5- Engel oranı belirleme
Mevzuata göre engel oranı hesaplanır.
6- Rapor teslimi
Onaylanan rapor, başvuru sahibine verilir.
Engelli Sağlık Kurulu Raporu İçin Gerekli Belgeler
| Belge | Açıklama |
|---|---|
| Nüfus cüzdanı | Kimlik doğrulama için zorunlu |
| Başvuru dilekçesi | Engelli raporu talebi belirtilir |
| 4 adet vesikalık fotoğraf | Kurum tarafından istenebilir |
| Mevcut tıbbi raporlar | Daha önceki tetkik ve belgeler |
| Reçete veya ilaç raporları | Kronik hastalığı olanlar için |
Hangi Hastaneler Engelli Sağlık Kurulu Raporu Verir?
- Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastaneleri
- Üniversite Hastaneleri
- Tam teşekküllü devlet hastaneleri
Özel hastaneler, genel olarak engelli raporu veremez.
Engel Oranı Nasıl Hesaplanır?
- Her hastalık için belirli oranlar vardır.
- Birden fazla hastalık varsa Balthazard Formülü kullanılır.
Engel Oranları ve Anlamları
| Engel Oranı | Tanım | Haklar |
|---|---|---|
| %0 – %39 | Engelli sayılmaz | Rapor verilir ama sosyal hak tanımlanmaz |
| %40 – %59 | Orta düzey engelli | Vergi indirimi, istihdam hakları |
| %60 – %79 | Ağır engelli | Ek sosyal yardımlar, bakım maaşı |
| %80 – %100 | Çok ağır engelli | Refakatçi, özel destekler |
Engelli Sağlık Kurulu Raporu Kimlere Verilir?
Fiziksel Engel Grubu
- Uzuv kaybı
- Ortopedik engel
- Görme ve işitme kaybı
Zihinsel ve Psikolojik Engel Grubu
- Zihinsel gerilik
- Down sendromu
- Şizofreni, bipolar bozukluk
Kronik Hastalıklar
- Diyabet
- Epilepsi
- MS hastalığı
- Kronik kalp, böbrek, akciğer hastalıkları
Engelli Sağlık Kurulu Raporu ile Sağlanan Haklar
Eğitim Hakları
- Engelli öğrencilere ek puan ve burs imkânı
- Özel eğitim desteği
İstihdam Hakları
- Kamu ve özel sektörde engelli kadroları
- İşe girişte pozitif ayrımcılık
Sosyal Haklar
- Engelli maaşı (%40 ve üzeri için)
- Evde bakım maaşı (%50 üzeri ağır engelli için)
- ÖTV ve MTV muafiyeti (araç alımlarında)
- Elektrik, su, doğal gaz indirimleri
Engelli Sağlık Kurulu Raporu Yenileme
- Bazı raporlar süreli verilir (örneğin 2 yıl).
- Kronik ve kalıcı hastalıklarda süresiz rapor verilebilir.
- Süresi dolan raporlar için yeniden başvuru yapılmalıdır.
Engelli Sağlık Kurulu Raporuna İtiraz
- Rapor oranına itiraz eden kişiler için ikinci hastane süreci vardır.
- Son karar, Sağlık Bakanlığı Yüksek Sağlık Kurulu tarafından verilir.
Engelli Sağlık Kurulu Raporu Hakkında Yanlış Bilinenler
- “Rapor sadece engelli maaşı için alınır.” → Yanlış. Eğitim, istihdam ve sosyal haklar için de gereklidir.
- “Her engelliye %40 ve üzeri rapor verilir.” → Yanlış. Oran hastalığın derecesine göre hesaplanır.
- “Özel hastaneler rapor verir.” → Yanlış. Sadece yetkili devlet ve üniversite hastaneleri rapor düzenler.
Örnek Senaryolar
Senaryo 1: Kronik Diyabet Hastası
- Kan değerleri kontrol edilir.
- %40 engel oranı verilerek sosyal haklardan yararlanır.
Senaryo 2: Görme Kaybı Olan Öğrenci
- Görme kaybı oranı %70 çıkarsa ağır engelli kabul edilir.
- Eğitimde ek desteklerden faydalanır.
Senaryo 3: Ortopedik Engelli
- Uzuv kaybı varsa %60 üzeri oran çıkabilir.
- Araç alımında ÖTV muafiyetinden yararlanır.
Rapor Oranı ve Sağlanan Haklar
| Engel Oranı | Sağlanan Haklar |
|---|---|
| %40 ve üzeri | Engelli maaşı, vergi indirimi, istihdam hakkı |
| %50 ve üzeri | Evde bakım maaşı, refakatçi desteği |
| %60 ve üzeri | Kamu istihdamında öncelik, ek sosyal yardım |
| %90 ve üzeri | ÖTV muafiyeti ile araç alımı, özel indirimler |
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Engelli sağlık kurulu raporu özel hastaneden alınır mı?
Hayır, yalnızca Sağlık Bakanlığı’nın yetkilendirdiği devlet ve üniversite hastaneleri rapor düzenleyebilir.
2. Rapor oranı düşük çıkarsa itiraz edebilir miyim?
Evet, ikinci bir hastaneye sevk talep edebilirsiniz. Son kararı Yüksek Sağlık Kurulu verir.
3. Engelli raporu süresiz olabilir mi?
Evet, kalıcı engel ve hastalıklarda süresiz rapor düzenlenebilir.
4. Engelli raporu ile araç alırken ÖTV muafiyeti nasıl sağlanır?
%90 ve üzeri rapor oranı olanlar doğrudan, %40 üzeri olanlar ise özel şartlarda muafiyet kazanabilir.
5. Çocuklar için engelli raporu alınabilir mi?
Evet, çocuklar da engelli sağlık kurulu raporu alabilir ve eğitim/sağlık haklarından faydalanabilir.
