Doğum Borçlanması Erken Emeklilik Sağlar mı? 2025 GÜNCEL

Doğum borçlanması, çalışma hayatına ara vermek zorunda kalan kadınların bu sürede çalışamadıkları günleri daha sonra prim ödeyerek emeklilik hesabına dahil etmelerine olanak tanır. Uygulama, kadınların özellikle doğum sonrası evde geçirdikleri sürenin emeklilik sisteminde kaybolmamasını sağlar. Böylece kadınlar, çalışmadıkları süreyi emeklilik süresine ekleyebilir.

Sunulan hak sayesinde bazı kadınlar, erken emeklilik imkanı elde edebileceğini düşünmektedir. Ancak bu durum her kadın için aynı sonucu doğurmaz. Doğum borçlanması yalnızca belirli şartlarla ve sınırlar içinde uygulandığında erken emekliliğe katkı sağlar. Doğum borçlanmasının kimleri kapsadığını, ne kadar süreyi içerdiğini ve nasıl bir yol izlendiğinde emekliliğe etkisi olduğunu detaylı şekilde inceleyeceğiz.

Doğum Borçlanması Nedir?

Doğum borçlanması, sigortalı kadınların doğum yaptıktan sonra çalışmadıkları süreleri geriye dönük olarak prim ödeyip emekliliklerine dahil etmelerine imkan tanıyan sosyal güvenlik hakkıdır. Hak, yalnızca belirli koşulları sağlayan sigortalı kadınlara tanınır.

Yani bir kadın doğum yaptıktan sonra çalışmadığı günler için emeklilik primlerini kendi cebinden ödeyerek bu sürenin emeklilik gün sayısına eklenmesini sağlayabilir. Böylece toplam prim gün sayısını artırmış olur.

Borçlanma hakkı sayesinde;

• Eksik prim günleri tamamlanabilir,
• Emeklilik tarihine daha erken ulaşılabilir (yaş şartı değişmeden),
• Kadınların annelik nedeniyle uğradığı sigortalılık kaybı telafi edilebilir.

Doğum borçlanması, kadınların hem annelik görevlerini yerine getirip hem de iş hayatından kopmadan emekli olabilmelerine destek olan önemli bir sosyal güvenlik uygulamasıdır.

Kimler Doğum Borçlanmasından Yararlanabilir?

Doğum borçlanmasından yalnızca belirli şartları sağlayan kadın sigortalılar yararlanabilir. Her doğum yapan kadın bu haktan otomatik olarak faydalanamaz. Aşağıdaki kriterler borçlanma hakkının şartlarını oluşturur:

• Doğumdan önce sigortalı olunması: Kadının, doğum yaptığı tarihten önce herhangi bir sosyal güvenlik kapsamında (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) sigortalı olması gerekir. Sigorta girişi olmadan yapılan doğumlar için borçlanma hakkı tanınmaz.
• Doğumdan sonra en fazla iki yıl çalışmamış olmak: Kadının doğumdan sonraki 24 aylık sürede çalışmıyor olması gerekir. Bu süre içinde bir işe başlandıysa, sadece çalışılmayan günler borçlanılabilir.
• Çocuğun sağ doğmuş olması: Sadece canlı doğan çocuklar için borçlanma yapılabilir. Ölü doğumlar borçlanma kapsamına girmez.
• En fazla üç çocuk için hak tanınması: Kadın sigortalılar en fazla üç doğumu borçlanabilir. Yani toplamda en fazla 6 yıl (2160 gün) borçlanma yapılabilir.

Şartları sağlayan kadınlar, doğumdan sonra çalışmadıkları süreleri SGK’ya başvurarak borçlanabilir ve emeklilik primlerine bu süreleri ekletebilir.

Doğum Borçlanması Kaç Gün?

Doğum borçlanması, her doğum için en fazla 720 gün, yani 2 yıl olarak hesaplanır. Bir kadın en çok 3 doğum için borçlanma yapabildiği için haktan tam anlamıyla faydalanabilen bir kadın toplamda 2160 gün (yaklaşık 6 yıl) kazanabilir.

Ancak bu süre otomatik olarak verilmez. SGK, doğum sonrası dönemde annenin çalışmadığı günleri esas alır. Eğer kadın doğum yaptıktan sonra işe döndüyse, yalnızca çalışmadığı kısmı kadar süre için borçlanma yapmasına izin verilir.

Örnek:

• Kadın doğumdan sonra 1 yıl çalışmadıysa, sadece 360 gün borçlanabilir.
• Tam 2 yıl çalışmadan çocuk büyüttüyse, 720 gün borçlanma hakkı doğar.

Önemli not: Çocukların doğum tarihi arasındaki süreler de göz önünde bulundurulur. Eğer iki doğum arasında 2 yıldan az zaman varsa borçlanma toplamı o süreyle sınırlanır.

Bu nedenle doğum borçlanması hesaplanırken;

• Kaç çocuk için başvuru yapıldığı,
• Doğum sonrası çalışılmayan süre,
• Doğumlar arasındaki zaman aralığı gibi detaylar göz önünde bulundurulmalıdır.

Doğum Borçlanması ile Erken Emeklilik Mümkün mü?

Doğum borçlanması, emeklilik planlamasında kadınlar için oldukça avantajlı bir seçenektir. Ancak hak, her zaman “yaşı öne çekerek” erken emekli olma anlamına gelmez. Çünkü doğum borçlanması, sadece prim gün sayısını artırır, emeklilik yaşını düşürmez.

Yani kadın sigortalı doğum borçlanması sayesinde;

• Eksik prim günlerini tamamlayabilir,
• Prim eksiği nedeniyle emekliliği gecikmekten kurtulabilir,
• Bazı durumlarda daha erken emekli olmaya hak kazanabilir.

Ancak burada kritik olan nokta sigortalının zaten yaş şartını da karşılıyor olmasıdır. Eğer yaş dolmuş ama prim günü eksikse, doğum borçlanması sayesinde kişi hemen emekli olabilir. Fakat hem prim hem yaş eksiği varsa sadece günü tamamlamak yeterli olmayacak, emeklilik için yaşın da dolması beklenecektir.

Örnek:

• Kadın 58 yaşında ve 5900 prim günü gerekiyorsa; 5400 günü varsa ve 500 gün doğum borçlanması yaparsa emekli olabilir.
• Ancak kadın 54 yaşındaysa, borçlanmayla primini tamamlamış olsa bile, yaş şartını beklemek zorundadır.

Doğum borçlanması, emekliliği öne çekme potansiyeline sahip olsa da, bu ancak yaş şartının da tamamlanmasıyla mümkündür. Bu nedenle her başvuran için “erken emeklilik” sonucunu doğurmaz ama büyük kolaylık sağlar.

Doğum Borçlanması Şartları Nelerdir?

Doğum borçlanması, tüm annelere otomatik olarak tanınan bir hak değildir. Haktan yararlanabilmek için SGK tarafından belirlenen bazı şartların yerine getirilmesi gerekir. Aşağıda doğum borçlanması için aranan temel koşulları sıraladık:

1. Doğumdan Önce Sigortalı Olmak

Kadının doğum yaptığı tarihten önce en az bir gün sigortalı olması gerekir. Sigortalılık başlangıcı doğumdan sonra olan kadınlar bu haktan yararlanamaz.

2. Çocuğun Sağ Doğmuş Olması

Borçlanma yapılabilmesi için çocuğun canlı doğmuş olması zorunludur. Ölü doğumlar için doğum borçlanması yapılmaz.

3. Doğumdan Sonra Çalışılmamış Süre

Doğumdan sonraki iki yıllık sürede çalışılmayan günler için borçlanma yapılabilir. Bu sürede çalışılmışsa, sadece çalışılmayan günler hesaplanır.

4. En Fazla Üç Çocuk İçin Borçlanma

Kadın sigortalılar en fazla üç doğum için borçlanma hakkına sahiptir. Bu da toplamda 2160 güne kadar prim kazanımı anlamına gelir.

5. Borçlanılacak Süreler İçin Prim Ödemesi

Borçlanma yapılacak günlerin her biri için SGK’ya ödeme yapılması gerekir. Yani bu hak ücretsiz değildir, belirli bir maliyeti vardır.

Tüm şartlar yerine getirildiğinde kadın sigortalı, doğum sonrası çalışamadığı süreleri emekliliğine dahil etme hakkı kazanır. Bu da eksik primlerini tamamlama yolunda çok değerli bir fırsattır.

Doğum Borçlanması Nasıl Hesaplanır?

Doğum borçlanması için ödenecek tutar, borçlanılacak gün sayısına ve günlük prime esas kazanca göre hesaplanır. 2025 yılı için geçerli olan brüt asgari ücret 26.005,50 TL olarak belirlenmiştir.

Günlük Tutar Nasıl Belirlenir?

Önce brüt asgari ücretin günlük karşılığı hesaplanır:

• Günlük brüt kazanç = 26.005,50 TL ÷ 30 = 866,85 TL

Doğum borçlanmasında günlük ödeme tutarı, bu değerin %32’si olarak alınır:

• Günlük borçlanma tutarı = 866,85 TL × 0,32 = 277,39 TL

Toplam Borçlanma Tutarları

Borçlanılacak çocuk sayısına göre ödenecek toplam tutar şöyle olur:

• 1 çocuk (720 gün): 277,39 TL × 720 gün = 199.720,80 TL
• 2 çocuk (1440 gün): 277,39 TL × 1440 gün = 399.441,60 TL
• 3 çocuk (2160 gün): 277,39 TL × 2160 gün = 599.162,40 TL

Tutarlar, asgari kazanç üzerinden yapılan hesaplamadır. Sigortalı isterse daha yüksek bir günlük kazanç beyan ederek emeklilik maaşını yükseltmek amacıyla daha fazla ödeme yapabilir.

Unutulmamalıdır: SGK, doğum borçlanması başvurusu onaylandıktan sonra ödeme için belirli bir süre verir. Bu sürede ödeme yapılmazsa başvuru geçersiz olur ve yeniden başvuru gerekir.

Doğum Borçlanması Başvurusu Nasıl Yapılır?

Doğum borçlanması başvurusu, SGK’ya yazılı dilekçe ile ya da e-Devlet sistemi üzerinden yapılabilir. Borçlanma talebinde bulunmadan önce başvuru şartlarının karşılandığından emin olunmalıdır. Başvuru süreci oldukça net ve adım adım ilerler.

Başvuru Yolları

1. SGK’ya Dilekçeyle Başvuru:

Kadın sigortalı, bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il ya da merkez müdürlüğüne giderek doğum borçlanması için dilekçe verir. Dilekçede borçlanmak istediği çocuk sayısı ve dönemler belirtilir.

2. e-Devlet Üzerinden Başvuru:

Daha kolay ve hızlı bir yöntem olarak e-Devlet sisteminden “Doğum Borçlanması Talep Başvurusu” hizmeti üzerinden işlem yapılabilir. Sistem üzerinden başvuru yapılması belgelerin fiziki teslimini ortadan kaldırır.

Gerekli Belgeler

Başvuru için genellikle şu belgeler istenir:

• Nüfus cüzdanı fotokopisi
• Doğum belgesi veya çocuğun kimlik bilgileri
• Sigorta başlangıç belgesi (SGK sisteminde varsa tekrar sunulması gerekmez)
• Varsa çalışmadığına dair hizmet dökümü

SGK, başvuru sonrasında borçlanılabilecek gün sayısını hesaplayarak bir borç tahakkuk belgesi düzenler. Belge üzerinde belirtilen tutarın verilen süre içinde ödenmesi gerekir. Aksi halde başvuru geçersiz olur.

Doğum Borçlanması Hangi Sigorta Kollarını Kapsar?

Doğum borçlanması, Türkiye’de sosyal güvenlik kapsamındaki üç temel sigorta kolunu da içine alır. Yani 4A (SSK), 4B (Bağ-Kur) ve 4C (Emekli Sandığı) kapsamındaki kadın sigortalılar, belirli şartları sağlamaları halinde bu haktan faydalanabilir.

4A (SSK) Kapsamındaki Kadınlar

• En geniş kapsamlı doğum borçlanması hakkı SSK’lı kadınlara tanınmıştır.
• Çoğu kadın çalışmaya ilk kez SSK kapsamında başladığı için, doğum öncesi bir gün bile sigorta girişi varsa bu haktan yararlanabilir.
• Doğum sonrası iki yıllık sürede çalışmayan günler için borçlanma yapılabilir.

4B (Bağ-Kur) Kapsamındaki Kadınlar

• Bağ-Kur’lular için doğum borçlanması hakkı daha geç tanınmış olsa da 2014 sonrası yasal düzenlemelerle bu hak genişletildi.
• Doğumdan önce Bağ-Kur sigortalısı olan ve doğum sonrası iki yıl içinde faaliyette bulunmayan kadınlar bu haktan faydalanabilir.

4C (Emekli Sandığı) Kapsamındaki Kadınlar

• Memur statüsünde çalışan kadınlar, doğum nedeniyle ücretsiz izne ayrıldıkları dönemleri borçlanabilir.
• Borçlanma süresi, izinli olunan dönemle sınırlı olur.
• Yani çalışmaya devam edilen dönemler için borçlanma yapılmaz.

Tüm gruplarda doğum borçlanmasının geçerli olabilmesi için doğumdan önce sigortalılık şartının mutlaka sağlanması gerekir. Ayrıca her grup kendi bağlı bulunduğu SGK birimi üzerinden başvuru yapmalıdır.