Yaş ilerledikçe, maddi ihtiyaçlar ve sosyal güvenceye duyulan ihtiyaç daha da artar. Bu sebeple devlet, 65 yaşını aşan ve geçim sıkıntısı içinde olan vatandaşlara, herhangi bir sosyal güvenlik geliri olmayanlara 65 yaş aylığı bağlamaktadır. Ancak bazı özel durumlarda, özellikle eşin emekli olup olmadığı ve gelirin toplamı konusunda vatandaşların kafasında soru işaretleri ortaya çıkmaktadır. Özellikle 2025 yılı itibarıyla artan yaşam maliyetleri ve mevzuat güncellemeleri nedeniyle, 65 yaş aylığı şartları ve gelir hesaplamalarının nasıl yapıldığı büyük önem taşımaktadır.
65 Yaş Aylığı Nedir? Kimler Faydalanabilir?
65 yaş aylığı, aynı zamanda yaşlılık maaşı olarak bilinir ve 2022 sayılı kanun kapsamında verilir. Bu maaş, ekonomik durumu yetersiz, sosyal güvenlik sistemi (SSK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı) tarafından emekli maaşı veya aylık geliri olmayan, muhtaç durumda olan 65 yaş ve üstü vatandaşlara devlet tarafından sağlanır.
Temel kriterler:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
- 65 yaşını doldurmuş olmak.
- Hiçbir sosyal güvenlik kurumundan (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı vb.) gelir, aylık veya maaş almamak.
- Hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelirin net asgari ücretin üçte birinden az olması (2025 için bu rakam 7.368,22 TL olarak belirlenmiştir).
- Nafaka almıyor olmak.
- Maluliyet ya da özel bakım aylığı gibi sosyal yardımlardan yararlanmamak.
- Sürekli kurum bakımı altında olmamak.
Bu şartlardan herhangi birini sağlamayan biri başvurduğunda maaş bağlanmaz veya bağlanmış olan maaş durdurulur.
2025 Yılında 65 Yaş Aylığı Almak İçin Güncel Şartlar
2025 yılında 65 yaş aylığı almada öne çıkan güncel noktalar şunlardır:
- Gelir Sınırı: Kişi başına düşen aylık gelir eşiyle birlikte hesaplanır ve bu rakam 2025 için 7.368,22 TL’yi AŞAMAZ. Örneğin, hanede yalnızca eşler varsa; emekli maaşı yalnızca eşte olsa dahi bu gelir 2’ye bölünür ve ortaya çıkan tutar kriteri aşarsa maaş bağlanmaz.
- Sosyal Güvence: Başvuracak kişinin ya da eşinin aktif SGK, Bağkur, Emekli Sandığı gibi herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emekli aylığı veya geliri olmamalıdır. Emekli geliri olan ya da eşinden dolayı haneye emekli maaşı girişi olanların başvurusu bu kritik gelir hesabı üzerinden değerlendirilir.
- Muhtaçlık Durumu: Haneye giren toplam gelir (emekli maaşı, nafaka, kira, faiz vb. dahil) toplanır ve hanede yaşayan kişi sayısına bölünür.
Eşi Emekli Olan Kişi 65 Yaş Aylığı Alabilir mi?
En çok merak edilen soru, eşin emekli olması durumunda, diğer eşin yaşlılık maaşı alıp alamayacağıdır. Cevap, mevzuatın gelir kriteri ve sosyal güvenlik kurumundan gelir hakkı ilkesiyle doğrudan ilişkilidir.
Uygulama ve Hesaplama:
- Eğer başvuracak kişinin eşi SSK, Bağkur veya Emekli Sandığı’ndan herhangi bir emekli maaşı alıyorsa, bu gelir “haneye giren toplam gelir” olarak sayılır.
- Hanedeki kişi sayısı genellikle yalnızca eşler olduğundan, toplam gelir ikiye bölünür. Eğer bu kişi başına düşen tutar, asgari ücretin üçte birinin altındaysa 65 yaş aylığı hakkı doğabilir; üstündeyse doğmaz.
- Pratik örnek: Eşi 12.500 TL emekli maaşı alan bir kadının başvurusu şöyle hesaplanır:
12.500 TL (toplam gelir) / 2 = 6.250 TL
6.250 TL, 7.368,22 TL’den az olduğu için bu örnekte başvuru kabul edilebilir; üstünde çıkarsa reddedilir.
Not: Eğer hanede başka bir geliri olan (kira, faiz, iş geliri vb.) üyeler de varsa, gelir toplamına bu da eklenir ve toplam kişi sayısına bölünür. Dolayısıyla sadece eşin emekli olması değil, hane geliri ve kişi sayısı kombinasyonu da sonuca etki eder.
65 Yaş Aylığı Gelir Hesaplaması Nasıl Yapılır?
Başvuru sırasında haneye giren tüm düzenli gelirler dikkate alınır:
- Emekli maaşları
- Kira, faiz, çiftçilik geliri gibi tüm sürekli gelirler
- Her türlü sosyal yardım
- Hanede yalnızca iki eş yaşıyorsa, kişi başı gelir = toplam gelir / 2
Madde madde gelir değerlendirme:
- Gelir yoksa ya da kişi başına 7.368 TL’nin altında ise hak kazanılır.
- Eşin emekli maaşı varsa ve iki eş yaşıyorsa, maaş ikiye bölünür, kriteri geçerse aylık bağlanmaz.
- Hanede iki eş dışında başvuranın bakmakla yükümlü olduğu, engelli veya öğrenci çocuk varsa kişi sayısı artar; gelir böleni bu durumda değişebilir.
- Eşten ayrı yaşanıyorsa veya medeni durum farklıysa sosyal hizmetler ayrıca inceleme yapar.
65 Yaş Aylığı Alabilmenin Diğer Şartları
Yaşlılık maaşına başvurmak isteyen kişinin sağladığı diğer şartlar şunlardır:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak.
- 65 yaş ve üstü olmak.
- Nafaka almamak ya da nafaka bağlanmasının mümkün olmaması.
- Mal varlığı, taşınmaz ya da başka bir gelir kaynağının olmaması/tapu olmaması.
- Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan gelir ya da aylık almamak.
Eğer kişi, yukarıda belirtilen şartlardan birini bile karşılamıyorsa başvurusu kabul edilmez veya maaşı kesilir.
2025 Yılı 65 Yaş Aylığı Ne Kadar?
2025 yılı için 65 yaş aylığı aylık 4.664,18 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar, ilgili kişilere üçer aylık periyotlarla PTT veya Ziraat Bankası kanalıyla ödenmektedir. Her yıl memur maaş katsayısındaki artışa bağlı olarak ödenen yaşlılık maaşı güncellenir.
65 Yaş Aylığı Başvurusu Nasıl Yapılır? Hangi Belgeler Gerekir?
Başvuru işlemleri için izlenecek adımlar şöyle özetlenebilir:
- Kimlik belgesi ve başvuru formu ile ikamet edilen ilçedeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’na başvuru yapılır.
- SGK, Bağkur, Emekli Sandığı’ndan gelir alınmadığına dair belge ibraz edilir.
- Hanenin toplam gelir durumunu gösteren belgeler/banka kayıtları hazırlanır.
- Tapu ve diğer mal varlığına dair kayıtlar toplanır.
- Başvuru formları doldurulup eksiksiz teslim edilir.
Başvurunun ardından yetkililer, haneye sosyal inceleme ziyareti gerçekleştirip bilgileri doğrular ve başvuru değerlendirilir. Sonuç düzenli olarak başvuru sahibine bildirilir. Başvuru sonucu olumlu ise kişi aylık almaya başlar; ret halinde gerekçeli bilgi verilir.
