Yeşil Kart, hiçbir sosyal güvencesi olmayan ve maddi durumu yetersiz olan vatandaşlara devlet tarafından sunulan sağlık güvencesidir. Bu uygulama sayesinde kişiler, devlet hastanelerinde muayene, tedavi ve ilaç hizmetlerinden ücretsiz yararlanabilir. Özellikle asgari yaşam koşullarını sağlayamayan dar gelirli aileler için önemli bir sağlık desteğidir. Yeşil Kart, günümüzde Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına alınmış ve gelir testi ile başvuru süreci şekillendirilmiştir.
Yeşil Kart Nedir?
Yeşil Kart, hiçbir sosyal güvenceye sahip olmayan kişilerin, devlet tarafından finanse edilen sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanmasını sağlayan bir uygulamadır. Bu sistem özellikle geliri düşük, sigortasız bireylerin sağlık hakkına erişimini kolaylaştırmak amacıyla geliştirilmiştir. SGK kapsamında yürütülen bu uygulama, zaman içinde Genel Sağlık Sigortası yapısına entegre edilmiştir.
Yeşil Kart sahibi olan kişiler, devlet hastanelerinde ve sağlık ocaklarında ücretsiz muayene olabilir, tedavi görebilir ve reçeteli ilaçlarını belirli oranda katkı payı ile temin edebilir. Bu kartın en büyük avantajı, prim ödeme zorunluluğu olmadan sağlık hizmetlerinden faydalanma imkânı sunmasıdır. Özellikle işsizler, geçici işlerde çalışanlar veya kayıt dışı gelirle geçinenler için ciddi bir kolaylık sağlar.
Bu uygulama, devletin sosyal yardım politikalarının önemli bir parçasıdır. Vatandaşların temel sağlık hizmetlerine ulaşması, Anayasa’da yer alan sağlık hakkının bir gereğidir. Bu nedenle Yeşil Kart sistemi, sosyal devlet anlayışının somut yansımalarından biri olarak kabul edilir.
Yeşil Kart Kimlere Verilir?
Yeşil Kart, sadece belirli şartları taşıyan kişilere verilir. En temel koşul, başvuran kişinin herhangi bir sosyal güvencesinin olmamasıdır. Yani kişi SGK, Bağ-Kur, Emekli Sandığı gibi kurumlara bağlı olmamalı ve bu kurumlardan herhangi bir gelir elde etmemelidir. Ayrıca hanede yaşayan bireylerin toplam geliri, devletin belirlediği sınırın altında olmalıdır.
Yeşil Kart alma şartlarını taşıyan kişiler şunlardır:
- SGK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı’na bağlı olmayanlar,
- Emeklilik, dul ya da yetim aylığı almayanlar,
- Özel bir sağlık sigortasına sahip olmayanlar,
- Hane içindeki kişi başı gelir, asgari ücretin üçte birinden az olanlar,
- Resmî olarak gelir testi yaptırarak G0 statüsünde değerlendirilenler.
Başvuru sahibi bu koşulları sağlıyorsa, bağlı bulunduğu sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurarak Yeşil Kart’tan faydalanabilir. Ancak kişinin veya hanede yaşayan bireylerin üzerine kayıtlı değerli mal varlığı (ev, araba, arsa vb.) olması durumunda başvuru olumsuz sonuçlanabilir. Bu nedenle gelir testinde yalnızca nakit gelir değil, taşınmaz mal varlığı da dikkate alınır.
Yeşil Kart Başvurusu Nasıl Yapılır?
Yeşil Kart başvurusu doğrudan e‑Devlet üzerinden yapılmaz. Başvuru işlemi, kişinin ikamet ettiği yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı (SYDV) üzerinden yürütülür. Başvuru süreci, gelir testi formunun doldurulması ile başlar ve bu form, kişinin ekonomik durumunu tespit etmek için kullanılır.
Başvuru adımları şu şekildedir:
- İkamet ettiğiniz ilçedeki SYDV’ye gidin.
- Gelir testi başvuru formunu eksiksiz doldurun.
- Hane halkı bilgileri, gelir kaynakları ve mal varlığı detaylarını belirtin.
- Form, vakıf tarafından bağlı kurumlara (nüfus, tapu, vergi dairesi) gönderilerek doğrulanır.
- Gerekirse ev ziyaretiyle sosyal inceleme yapılır.
- İnceleme sonucunda uygun bulunursa Yeşil Kart hakkı tanımlanır.
Başvuru süreci ortalama 15–30 gün içinde sonuçlanır. Sonuç olumluysa kişiye sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanabileceğini gösteren bilgi verilir. Bazı durumlarda ise kişi ayrıca Genel Sağlık Sigortası (GSS) tescili yapılmak üzere SGK’ya yönlendirilir.
e‑Devlet’ten Yeşil Kart Sorgulama ve Gelir Testi Sonucu Öğrenme
Yeşil Kart başvurusu doğrudan e‑Devlet’ten yapılamasa da, başvuru sonrası süreci takip etmek mümkündür. Özellikle gelir testi sonucu, kişinin Yeşil Kart alıp alamayacağını belirleyen temel ölçüttür. Bu bilgi, e‑Devlet sistemi üzerinden kolayca sorgulanabilir.
e‑Devlet’ten gelir testi sonucu öğrenmek için:
- turkiye.gov.tr adresine giriş yapın.
- Arama çubuğuna “Gelir Testi Sonucu Sorgulama” yazın.
- Sosyal Güvenlik Kurumu sekmesini tıklayın.
- Açılan sayfada adınıza yapılan son gelir testi sonucu görüntülenir.
- Sonuç ekranında “G0” yazıyorsa, Yeşil Kart hakkı kazanılmış demektir.
G0 statüsü, devletin kişiyi ücretsiz sağlık hizmeti alabilecek grupta değerlendirdiğini gösterir. G1, G2 gibi diğer statülerde ise belirli prim ödemeleriyle sağlık hizmeti alınabilir. Bu nedenle Yeşil Kart kapsamında olup olmadığınız, sadece bu ekrandaki kodla anlaşılır.
Ayrıca e‑Devlet’te:
- “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” ekranından sağlık güvencesi durumunu,
- “Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı – Sosyal Yardım Başvuru Sorgulama” sekmesinden başvuru sonucunu da görebilirsiniz.
Yeşil Kartlılar Hangi Sağlık Hizmetlerinden Ücretsiz Yararlanabilir mi?
Yeşil Kart sahibi olan vatandaşlar, devletin sunduğu birçok sağlık hizmetinden hiçbir ücret ödemeden yararlanabilir. Bu kapsamda hem ayakta tedavi, hem de yatış gerektiren durumlar desteklenir. Yeşil Kart, kamu hastanelerinde ve bazı anlaşmalı sağlık kuruluşlarında geçerlidir.
Ücretsiz faydalanılabilen sağlık hizmetleri şunlardır:
- Aile hekimliği hizmetleri
- Devlet hastanelerinde muayene ve tedavi
- Yataklı servislerde tedavi ve operasyonlar
- Laboratuvar, görüntüleme ve tahlil hizmetleri
- Psikolojik danışmanlık ve ruh sağlığı desteği
- Gebelik takibi, doğum ve yeni doğan bakımı
- Reçete edilen temel ilaçlar (devletin karşılamayı kabul ettiği)
- Fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri (raporluysa)
Yeşil Kartlılar, ilaç alırken katkı payı ödemek zorunda değildir. Ancak bazı özel durumlarda katkı payı çıkabilir; bu da genelde raporlu olmayan ilaçlar ya da devletin kapsamına girmeyen reçeteler için geçerlidir.
Üçüncü basamak hastaneler yani eğitim araştırma hastaneleri ve üniversite hastanelerinde de kart geçerlidir. Ayrıca acil durumlarda herhangi bir hastaneye başvuru yapılabilir ve bu durum devlet tarafından karşılanır.
