İnsan hayatının doğal bir gerçeği olan ölüm, aynı zamanda miras hukukunu da gündeme getirir. Bir kişinin vefatından sonra geride bıraktığı malvarlığının kimlere kalacağı, hangi paylarla bölüşüleceği hukuki açıdan belirlenmiş kurallarla düzenlenir. İşte bu noktada karşımıza çıkan en önemli belgelerden biri veraset ilamı, yani diğer adıyla mirasçılık belgesidir. Bu belge olmadan mirasçıların haklarını alabilmeleri, bankadaki hesapları üzerlerine geçirebilmeleri veya taşınmaz malları devralabilmeleri mümkün değildir.
2025 yılı itibarıyla veraset ilamı çıkartma süreçlerinde hem noterler hem de sulh hukuk mahkemeleri yetkili merciler olarak görev yapmaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte e-Devlet üzerinden sorgulama imkânı da vatandaşlara kolaylık sağlamaktadır. Ancak yine de sürecin nasıl işlediğini, hangi belgelerin gerekli olduğunu, ne kadar sürede sonuçlandığını bilmek önemlidir. Bu yazıda, veraset ilamı nedir, nasıl alınır, hangi durumlarda gerekir ve geçerlilik süresi nedir? sorularını tüm ayrıntılarıyla açıklayacağız.
Veraset ilamı, bir kişinin vefatından sonra geride kalan mirasçılarının kimler olduğunu ve bu mirasçıların hangi oranlarda hak sahibi olduğunu gösteren resmi bir belgedir.
Bu belge sayesinde mirasçılar, mirasın paylaşımı konusunda resmi olarak hak sahibi olduklarını ispat edebilirler.
Veraset ilamı iki farklı merciden alınabilir:
1- Sulh Hukuk Mahkemesi
2- Noterler
Veraset ilamı almak için bazı belgeler ibraz edilmelidir:
Noterden alınacaksa belgeler genellikle kısa sürede hazırlanır. Mahkeme yoluyla alındığında ise dosya üzerinden inceleme yapılır.
Veraset ilamı çıkarma süreci şu adımlarla ilerler:
Noter üzerinden yapılan başvurularda aynı gün içinde sonuç almak mümkündür. Mahkemede ise yoğunluğa göre birkaç hafta sürebilir.
Veraset ilamı almak için tüm mirasçıların başvurmasına gerek yoktur.
Bu durum, mirasçılar arasındaki süreci kolaylaştırır ve zaman kaybını önler.
Belge alındıktan sonra mirasçıların haklarını kullanabilmesi için çeşitli işlemler yapılır:
Yoğunluğa ve mirasın durumuna göre süre değişiklik gösterebilir.
2025 yılı itibarıyla veraset ilamı çıkartmanın maliyeti oldukça düşüktür.
Ek olarak avukatla işlem yapılırsa vekâlet ücreti ödenmesi gerekir.
Veraset ilamının belirli bir geçerlilik süresi yoktur. Bir kez çıkarıldıktan sonra sürekli geçerlidir. Ancak yeni mirasçılar ortaya çıkarsa (örneğin evlilik dışı çocuk tespiti) belgenin güncellenmesi gerekir.
Son yıllarda teknolojik kolaylıklar sayesinde mirasçılar, e-Devlet sistemi üzerinden veraset ilamı sorgulaması yapabilmektedir.
Veraset ilamı pek çok resmi işlemde zorunludur:
Hayır, veraset ilamı olmadan miras kalan malvarlığı üzerinde hiçbir resmi işlem yapılamaz. Bankalar, tapu daireleri ve vergi daireleri mutlaka bu belgeyi talep eder.
Veraset ilamı (mirasçılık belgesi), bir kişinin ölümünden sonra mirasçılarının kim olduğunu ve ne kadar paya sahip olduğunu resmi olarak gösteren temel belgedir. 2025 yılı itibarıyla bu belge noter veya sulh hukuk mahkemesinden kolayca alınabilmektedir. Masrafları düşük, süreci ise oldukça basittir. Ancak bu belge olmadan mirasçılar miras haklarını kullanamaz.
Dolayısıyla bir yakınını kaybeden kişilerin ilk yapması gerekenlerden biri, mirasçılık belgesini temin ederek tüm yasal işlemleri başlatmaktır. Bu belge sayesinde hem tapu hem de banka ve vergi dairesi işlemleri sorunsuz şekilde yürütülebilir.
