2020 Evlat Edinme Şartları Nelerdir? Süreç Ne Kadar Sürer?

Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından korunmaya muhtaç çocukların belirli şartlar doğrultusunda bakımlarının üstlenilmesi amacıyla uygulanan hizmet modeli olan evlat edinme, çocukların en iyi şartlarda yaşamlarını sürdürmeleri için gereken her türlü koşulun sağlanmasını amaçlar. Öncelikle duygusal boyutuyla öne çıkan evlat edinme süreci, bir tarafta bir ailenin içerisinde yaşamını sürdürmek isteyen çocuklar ile diğer tarafta evlat sevgisini tatmak isteyen kişileri buluşturur. Fakat elbette sürecin birtakım yasal boyutları var. Bu hizmet modelinin kapsadığı evlat edinme ve koruyucu aile olma konuları ile alakalı, sürecin işleyişi hakkında önceden bilgi sahibi olmak gerekir. Bu bağlamda yaş sınırı, evli olup olmama şartı gibi durumlar hakkında bilgi sahibi olmak, süreç boyunca sorun yaşamamak adına faydalı olacaktır.

Evlat Edinme ve Koruyucu Aile Hizmeti Nedir?

Evlat edinme; evlat edinmeye uygun kişiler ile evlat edinilmeye uygun, korunmaya muhtaç çocuklar arasında kurulan yasal bağın adıdır. Koruyu aile hizmeti ise; çocuğun iyilik halini tehdit eden herhangi bir sebepten ötürü biyolojik ailesinin yanında kalamayacağı durumlarda, başka bir ailenin yanına yerleştirilmesi anlamına gelir. Evlat edinmeyle, süresiz ve tamamen gönüllü bir bağ kurulurken; koruyucu aile hizmeti ile, ücretli ve belirli bir süreyi kapsayan bir ilişki kurulur. Her iki durumda da bazı yasal kriterlerin karşılanması şartı bulunur. Peki, bu şartlar nelerdir?

Koruyucu Aile Olma Şartları

• Koruyucu ailenin Türk vatandaşı ve 25-65 yaş aralığında olması
• Koruyucu ailenin düzenli bir gelire sahip olması ve bu durumu belgelerle ispatlaması
• Koruyucu ailenin eğitim seviyesinin en az ilkokul seviyesinde olması

Evlat Edinme Şartları

• Evlat edinen tarafın en az bir yıl süreyle eğitilmesi ve bu sürecin gözlemlenmesi
• Evlat edinen tarafın evlat edinmek istediği çocuktan en az 18 yaş büyük olması
• Evlat edinen tarafından başka çocukları da varsa; hem biyolojik çocuklarının haklarının korunması hem de evlat edinilecek çocuğun iyilik halinin koşulsuz sağlanması
• Evlat edinilecek çocuğun ayırt etme gücü varsa rızasının alınması.
• Evlat edinilecek çocuğun varsa anne ve babalarının rızasının alınması yoksa ve vasi atanmışsa vesayeti altında olduğu kişilerin rızalarının alınması
• Evlat edinilecek çocuk ayırt etme gücüne sahip değilse; özellikle yeni doğan bebek evlat edinme durumu söz konusuysa rıza almak mümkün olmayacaktır. Bu durumda çocuğun hakları, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından korunur.
• Evlat edinen tarafından yaş sınırı şartını karşılaması (evlat edinme yaş sınırı 30 olarak belirlenmiştir.)
• Evlat edinmek isteyen eşlerin en az 5 (beş) yıl boyunca evli olması.

Evlat Edinme Süreci

Evlat edinme süreci; evlat edinmek isteyen kişi ya da ailenin öncelikle ilgili bakanlığa evlat edinme başvurusu yapmasıyla başlar. Başvurunun ilk adımı, kurum tarafından verilen dilekçenin doldurulması şeklindedir. Bu dilekçe, temel dilekçe formlarına uygun olup kurum tarafından temin edildiğinden, başvuru sahibi/sahipleri tarafından önceden evlat edinme dilekçe örneğinin temin edilmesine gerek yoktur. Yine de önceden hazırlık yapmak isteyenler için aşağıda dilekçe örneği paylaştık.

Evlat edinme dilekçe örneğini incelemek için TIKLAYINIZ!

Evlat Edinme Başvurusu Nasıl Yapılır?

• Evlat edinen tarafın ikamet ettiği ilin sınırları içinde yer alan Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler İl Müdürlüklerine yapacağı başvurudan evvel randevu oluşturması gerekir.
• Söz konusu başvuru şahsen yapılmalı ve yazılı olmalıdır.
• İl Müdürlüklerinde evlat edinme talebi için başvuruda bulunan kişi ya da kişilere, yetkili birimler tarafından başvuru süreçleri ile alakalı bilgilendirme yapılır. Hem evlat edinilecek çocuk hem de evlat edinecek taraf açısından meydana gelecek sosyal ve hukuki değişiklikler ayrıntılı olarak anlatılır.
• Burada yetkililer ile yapılan görüşmede bir ön görüşme formu doldurulur ve aileler sorumlu olacakları tüm yükümlülükleri kabul ederler.

Evlat Edinme Başvurusu Sırasında İstenen Belgeler

• Nüfus kayıt örneği (Nüfus Müdürlüğü tarafından düzenlenir.)
• Başvuran kişilerin ve beraber yaşayan aile fertlerinin sabıka kayıtları (5352 Adli Sicil Kanunu kapsamında silinenler de dahil)
• Mal varlığını gösteren belge
• Aylık gelir durumunu gösteren belge
• Sosyal güvenlik durumunu gösteren belge
• Öğrenim durumunu gösteren belge
• Varsa engel durumunu (fiziksel, zihinsel ya da ruhsal) gösteren belge ya da sürekli bir hastalığı varsa engel kabul edilmese bile hastalığı gösterir belge
• Alkol ya da uyuşturucu bağımlılığını gösteren sağlık kurulu raporu
• Muhtarlıktan ya da nüfus müdürlüklerinden alınacak ikametgah belgesi

Vukuatlı Nüfus Kayıt Örneği Nedir? Nereden Alınır?

Adli Sicil Kaydı Nedir? Nereden Alınır?

Özetlemek gerekirse; çocuk esirgeme kurumundan evlat edinme olarak bilinen bu uygulama;  çocuğun yüksek yararı temelinde yükselen bir çocuk koruma hizmeti modelidir. Sürecin başlangıcından sonuna kadar, iki taraf arasında fiziksel, psikolojik, ekonomik ve sosyal uyumun kurulması için gereken önlemler, yasalarca güvence altına alınmıştır. Her anlamda bir çocuk büyütmenin sorumluluğunu alabileceğine karar veren kişilerin ilk aşamada, istenen belgelerle bulundukları ildeki müdürlüklere başvurmaları gerekir. Burada akılları meşgul eden bir soru için parantez açmakta fayda var. O da evli olup olmama koşulu.

Evlat Edinmek İçin Evli Olmak Gerekiyor mu?

Hayır, evlat edinebilmek için evli olmak gerekmiyor fakat her durumda çocuğun iyilik halini tehlikeye atacak küçük bir risk ögesi gözden kaçmasın diye hummalı bir çalışma yürütülüyor. Söz konusu çalışma kapsamında işleyen gözlem aşamasında evlat edinme talebinde bulunan tarafın güven, hak, sevgi temelli bir aile olması talebin olumlu yönde sonuçlanması adına bir artı değer olarak değerlendirilebilir.

Evlat Edinme Süreci Ne Kadar Sürer?

Bu sorunun net bir yanıtı yoktur. Burada söz konusu olan amaç; sürecin evlat edinilecek, bakıma ve korunmaya muhtaç çocuk adına en yüksek ölçüde faydayla tamamlanmasıdır. Çocuğun iyilik halinin sürekliliğinin sağlanması ve çocuğu evlat edinecek aile ile kuracağı bağın güvenli olması gerekir. Dolayısıyla bu amaçla hareket eden Aile, Çalışma ve Hizmetler Bakanlığının titiz incelemeleri ile başlayan, çocuk ile ailenin uyumunun izlendiği gözlem süreciyle devam eden ve mahkeme süreciyle de sona eren bir süreç için net bir süreden bahsetmek doğru olmaz. Herkesin az ya da çok deneyimlediği gibi adli süreçler; ilgili mahkemeye, hakime ya da daha başka değişkenlere bağlı olarak tek celsede sonuçlanabileceği gibi birkaç celse sonrasına da sarkabilir.