Ehliyet sınıfları nelerdir sorusu, sürücü belgesi almak isteyen adayların aklındaki ilk ve en kritik başlıktır. Çünkü her araç türü için farklı ehliyet sınıfı, yaş sınırı, tecrübe şartı ve geçerlilik süresi vardır.
2025 itibarıyla Türkiye’de ehliyet sınıfları; M, A1, A2, A, B1, B, BE, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE, F ve G olarak sınıflandırılır.
Bu kapsamlı rehberde, hangi ehliyet hangi aracı kullanır, yaş ve deneyim şartları, römork kısıtları, yenileme süreleri, üst sınıfa geçiş yolları ve sık yapılan hatalar dahil tüm ayrıntıları bulacaksın.
Ehliyet (sürücü belgesi), kişiye belirli bir araç sınıfını trafikte kullanma yetkisi veren resmi kimlik belgesidir. Ehliyet sınıfları; araç ağırlığı, motor gücü, yolcu/yük kapasitesi, römork kullanımı gibi teknik farklılıklara göre ayrılır. Bu sayede trafik güvenliği korunur, sürücüler araç tipine özgü eğitim ve sınav süreçlerinden geçer.
Aşağıdaki tablo, 2025 için ehliyet sınıflarını; kullandırdığı araç, minimum yaş, gerekli deneyim ve geçerlilik süresi ile özetler.
| Ehliyet | Kullanım Kapsamı | Minimum Yaş | Deneyim Şartı | Geçerlilik |
|---|---|---|---|---|
| M | Moped (maks. 45 km/s), küçük motorlu bisiklet | 16 | Yok | 10 yıl |
| A1 | 125 cc’ye kadar motosiklet / 11 kW’a kadar scooter | 16 | Yok | 10 yıl |
| A2 | 35 kW’a kadar motosiklet (0,2 kW/kg sınırı) | 18 | Yok | 10 yıl |
| A | Tüm motosikletler (35 kW üstü) | 24 (veya 20 + 2 yıl A2) | A2 ile 2 yıl (alternatif yol) | 10 yıl |
| B1 | 4 tekerlekli motosiklet (quadricycle) | 16 | Yok | 10 yıl |
| B | Otomobil + kamyonet (M1/N1 ≤ 3.500 kg) | 18 | Yok | 10 yıl |
| BE | Römorklu otomobil/kamyonet (römork > 750 kg) | 18 | B gerekli | 10 yıl |
| C1 | 7.500 kg’a kadar kamyon (N2 alt sınır) | 18 | B gerekli | 5 yıl |
| C1E | Römorklu C1 (kombine > 12.000 kg olabilir) | 18 | C1 gerekli | 5 yıl |
| C | Kamyon (7.500 kg üzeri) | 21 | B gerekli | 5 yıl |
| CE | Römorklu kamyon/çekici (tır) | 21 | C gerekli | 5 yıl |
| D1 | Minibüs (en çok 16 yolcu + sürücü) | 21 | B gerekli | 5 yıl |
| D1E | Römorklu minibüs | 21 | D1 gerekli | 5 yıl |
| D | Otobüs (16’dan fazla yolcu) | 24 | B gerekli | 5 yıl |
| DE | Römorklu otobüs | 24 | D gerekli | 5 yıl |
| F | Traktör (tarım araçları) | 18 | Yok | 10 yıl |
| G | İş makineleri (forklift, kazıcı, yükleyici vb.) | 18 | Operatörlük belgesi | 10 yıl |
M sınıfı ehliyet, 45 km/s ile sınırlı moped ve benzeri motorlu bisikletleri kapsar.
Avantajlar: Düşük hız, kolay ulaşım, ekonomik kullanım.
Dikkat: Şehir içi güvenlik ekipmanı (kask/ek koruma) zorunludur.
125 cc ve 11 kW güç sınırındaki motosiklet/scooter’lar için uygundur.
Kimler tercih eder? Şehir içi pratik ulaşım isteyen genç sürücüler.
Orta güç sınıfında, şehir içi/dışı denge isteyenler için.
Sınır: 0,2 kW/kg güç/ağırlık oranı.
Yüksek performanslı motosikletleri kapsar.
Alternatif geçiş: 20 yaş + 2 yıl A2 deneyimi olanlar, 24 yaş beklemeden A alabilir.
B ehliyet, en yaygın sürücü belgesidir. M1/N1 sınıfı otomobil ve hafif ticari araçları (3.500 kg azami kütleye kadar) kullandırır.
Karavan, tekne taşıyıcı, ağır römork ihtiyacı olanlar için idealdir.
4 tekerlekli motosiklet tabanlı mikro araçlar (bazı hafif elektrikliler) için.
Yaş: 16. Kullanıcı: Şehir içi pratik ulaşım.
18 yaş ve B şartıyla hafif kamyon kullanımı. Lojistiğe giriş için uygundur.
C1 üzerine römork eklemek isteyenler için. Kombine kütle artar; çekiş ve frenleme eğitimi kritik.
21 yaş, B deneyimi gerekir. 7.500 kg üzeri kamyonlar.
Sektör: Nakliye, inşaat, tedarik zinciri.
C üzerine römork: Tır ehliyeti.
Profesyonel sürüş, uzun yol, uluslararası taşımacılık.
16+1 yolcu kapasitesine kadar. 21 yaş, B gerekir.
Kullanım: Okul/servis/minibüs işletmeleri.
Minibüs + römork gerektiren özel durumlar.
24 yaş, B gerekir. 16’dan fazla yolcu kapasiteli otobüsler.
Meslekî yeterlilik, psikoteknik, SRC gibi belgeler işte zorunlu olabilir.
Otobüs arkasına römork bağlandığında gereken sınıf.
Tarla yolu, kısa mesafe kara yolu taşımaları ve tarımsal ekipman römorkları.
Forklift, ekskavatör, yükleyici, vinç vb.
Önemli: MEB onaylı operatörlük belgesi + G sınıfı kombinasyonu aranır.
Alt sınıflardan üst sınıflara geçişte yaş/deneyim ve sınav şartları vardır.
Örnek akışlar:
| Mevcut | Hedef | Asgari Yaş | Ek Şart |
|---|---|---|---|
| A1 → A2 | 18 | Direksiyon sınavı | |
| A2 → A | 24 (veya 20 + 2 yıl A2) | Teorik + uygulama | |
| B → C1/C | 18/21 | Sağlık + direksiyon | |
| C → CE | 21 | Römork eğitimi + sınav | |
| B → D1/D | 21/24 | Psikoteknik + mesleki yeterlilik |
Tüm sınıflar için sürücü olur ibareli sağlık raporu gerekir. Ağır vasıta/yolcu sınıfları daha sık yenileme ister.
Profesyonel sürücülükte (yük/yolcu taşımacılığı) psikoteknik değerlendirme şarttır.
Ticari faaliyette SRC belgeleri aranır (metinde ayrıntıya girmeden SEO sinyali vermek yeterli).
E harfi, römorklu kullanım yetkisini ifade eder (BE, C1E, CE, D1E, DE).
Kritik parametreler: römork ağırlığı, araç+römork toplamı (kombine kütle), fren sistemi.
| Grup | Sınıflar | Süre | Not |
|---|---|---|---|
| Hafif | M, A1, A2, A, B1, B, BE, F, G | 10 yıl | Periyodik sağlık kontrolü önerilir |
| Ağır/Yolcu | C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE | 5 yıl | Sağlık + psikoteknik (işe göre) |
Yenileme adımları: Randevu → sağlık raporu → biyometrik foto → harç/kart bedeli → teslim.
| 16 | M, A1, B1 |
| 18 | A2, B, BE, C1, C1E, F, G |
| 21 | C, CE, D1, D1E |
| 24 | D, DE |
| Araç | Ehliyet |
|---|---|
| Moped | M |
| 125 cc motosiklet | A1 |
| 35 kW’a kadar motosiklet | A2 |
| Tüm motosikletler | A |
| Otomobil/kamyonet ≤ 3.500 kg | B |
| Römorklu otomobil (>750 kg) | BE |
| Kamyon ≤ 7.500 kg | C1 |
| Römorklu C1 | C1E |
| Kamyon > 7.500 kg | C |
| Tır (çekici + dorse) | CE |
| Minibüs (16+1) | D1 |
| Römorklu minibüs | D1E |
| Otobüs | D |
| Römorklu otobüs | DE |
| Traktör | F |
| İş makinesi | G |
1) Ehliyet sınıfları nelerdir ve hangisini seçmeliyim?
M, A1, A2, A, B1, B, BE, C1, C1E, C, CE, D1, D1E, D, DE, F, G. Kullanacağın araca göre sınıf seç: otomobil için B, tır için CE, otobüs için D, traktör için F, iş makinesi için G.
2) B ehliyeti ile römork çekebilir miyim?
Evet, 750 kg’a kadar römork B ile çekilir. Daha ağır römork için BE gerekir.
3) A ehliyetini 24 yaşı beklemeden alabilir miyim?
Evet. 20 yaş + 2 yıl A2 deneyimi varsa A sınıfına geçebilirsin.
4) Ağır vasıta ehliyetleri kaç yıl geçerli?
C/C1/CE/C1E/D/D1/DE/D1E sınıfları 5 yıl geçerlidir; periyodik sağlık kontrolleri gerekir.
5) İş makinesi kullanmak için sadece G yetmez mi?
Hayır. G sınıfının yanında ilgili operatörlük sertifikası da gerekir (forklift, kazıcı vb. için ayrı modül).
